İstanbul 5. İdare Mahkemesi, beklenen kararını verdi: Kanal İstanbul Projesi'nin rezerv alan ilanı ve 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı değişikliği iptal edildi. Karar, projenin tüm planlama süreçlerini derinden etkileyecek nitelikte. Mahkemenin gerekçesinde, gerekli bilimsel ve teknik analizlerin yapılmadan rezerv alan ilanının alındığı ve bu kararın İstanbul'un doğal alanlarını tehdit eden yeni yerleşim projelerine dayanak oluşturduğu belirtildi. Ormanlık alanlar, tarım arazileri ve su havzaları gibi hassas ekosistemlerin tehdit altında olduğu vurgulandı. Planlama sürecinde kamuoyu görüşlerinin yeterince alınmadığı ve altyapı raporlarının eksik olduğu da kararda yer aldı. Bu karar, projenin geleceğini belirsizleştiren önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Mahkemenin Tespitleri ve Eleştirileri

Mahkeme, rezerv yapı alanı kararının bilimsel ve teknik dayanaktan yoksun olduğunu tespit etti. Kararın İstanbul'un kentsel dönüşüm amacıyla değil, doğal alanları tehdit eden yeni yerleşim projelerini meşrulaştırmak için alındığını belirtti. Rezerv alan ilan edilen bölgelerin, şehrin orman, tarım ve su havzalarını içerdiği, bu ilanların ayrıntılı inceleme ve raporlar olmadan yapıldığı vurgulandı. Mahkeme, çevreye ve şehircilik ilkelerine aykırı bulunan 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı değişikliğini de iptal etti. Bu durum, projenin hukuki dayanaklarını önemli ölçüde zayıflatıyor. Ayrıca, kurum görüşlerinin eksikliği ve mevcut çevre düzeni planının köklü biçimde değiştirilmesi de mahkeme tarafından eleştirildi. Bu kararın, benzer davalarda emsal teşkil etmesi bekleniyor.

Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Kamu Yararı

Mahkemenin kararında, Kanal İstanbul Projesi'nin çevresel etkilerinin yeterince değerlendirilmediği ve kamu yararına aykırı olduğu belirtildi. Projenin doğal alanları yok etme ve ekosistemi bozma riskinin göz ardı edildiği vurgulandı. İptal kararıyla birlikte, projenin tüm planlama ve uygulama süreçlerinin yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin açtığı ve bilirkişi raporunun lehe olduğu bir başka dava da bekleniyor. Bu davanın sonucu da projenin kaderini belirlemede etkili olacak. Çevre örgütleri ve muhalefet partileri kararı memnuniyetle karşıladı ve projenin tamamen durdurulması çağrısı yaptı.

Projenin Geleceği ve Hukuki Süreç

İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, mahkeme kararının Kanal İstanbul Projesi'nin hukuki ve çevresel dayanaklarını zayıflattığını kabul ediyor. Karar, projenin ilerleyişini önemli ölçüde etkileyecek ve uzun süreli hukuki süreçlere yol açacak gibi görünüyor. Diğer davaların da benzer sonuçlar doğurması olasılığı, projenin geleceğini belirsiz kılıyor. Yetkililer, kararın gerekçelerini inceledikten sonra hukuki süreçte sonraki adımlarını belirleyeceklerini açıkladılar. Ancak, kararın projenin ekonomik ve çevresel maliyetlerini yeniden değerlendirme ihtiyacını ortaya koyduğu kesin.